Aktualności

Działania w ramach konsultacji prowadzone są przez Związek Podhalan oraz Małopolskie Centrum Kultury „Sokół”, ich animacją zaś zajmuje się Narodowy Instytut Dziedzictwa. Z propozycją organizacji takich konsultacji u Zagórzan wystąpili kreatorzy marki lokalnej Zagórzańskich Dziedzin i to właśnie oni wzięli na siebie ciężar pomocy w zebraniu potrzebnych do wpisu materiałów.

Zagórzanie ochoczo odpowiedzieli na pomysł wpisu i poprzedzające go konsultacje. W sali obrad Urzędu Gminy Mszana Dolna zebrały się osoby, dla których kultura zagórzańska jest bardzo bliska, a wpisanie jej na krajową listę dziedzictwa jest kwestią honoru, z włodarzami bliźniaczych samorządów na czele: Bolesławem Żabą – Wójtem Gminy (gospodarzem miejsca spotkania) oraz Anną Pękałą – Burmistrz Miasta. Zebranych zaszczycił również swoją obecnością Julian Kowalczyk – Prezes Związku Podhalan im. św. Jana Pawła II.

Pierwszą część konsultacji poprowadzono w formie instruktażu. Wykład dotyczący regionu zamieszkiwanego przez Górali Zagórzańskich wygłosiła Dorota Majerczyk - doktor nauk humanistycznych w dziedzinie etnologii i etnomuzykologii,  badacz kultury, jedna z czołowych instruktorek zespołów regionalnych na Podhalu, niezwykle zaangażowana animatorka życia kulturalnego. Informacji na temat wpisu i Krajowej listy niematerialnego dziedzictwa kulturowego udzieliła Agata Mucha, koordynatorka Narodowego Instytutu Dziedzictwa. Wybrano również przedstawiciela, a właściwie przedstawicielkę, depozytariuszy dla grupy Górali Zagórzańskich. Została nim Klaudia Gawronek.

Druga część spotkania poświęcona była warsztatom społecznym, podczas których zebrani wspólnie obradowali nad procesem dotyczącym wpisu i informacjami, które powinny zostać nim objęte. Nieocenionym wsparciem była wiedza i merytoryczne uwagi dr Doroty Majerczyk, która kierowała uwagę przybyłych na kwestie istotne dla Zagórzan, od wieków i wyróżniające ich na tle innych grup etnograficznych. Dyskusja była żywa i pełna ciekawych spostrzeżeń dotyczących muzyki, stroju czy też obrzędów kultywowanych przez Górali Zagórzańskich do dzisiaj.

Proces poprzedzający wpisanie tradycji zagórzańskiej na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego został tym samym oficjalnie rozpoczęty – podkreślają Zagórzanie. Przed nami okres intensywnych narad i zbierania informacji dotyczących regionu zagórzańskiego. Niematerialne dziedzictwo kulturowe obejmuje przekazy ustne, sztukę, zwyczaje, rytuały, obrzędy, wiedzę i umiejętności w ujęciu tradycyjnym, które praktykuje się od pokoleń i wciąż są żywe, a tego u Zagórzan pełno. Gorąco zachęcamy wszystkich do włączenia się w proces przygotowania informacji do wpisu. Wspólnie wyznaczmy kierunek naszej kultury, bo przecież razem tworzymy Zagórzańskie Dziedziny. Wszystkich, którzy chcieliby się zaangażować w te prace lub podzielić z nami swoimi propozycjami i informacjami zapraszamy do kontaktu z przedstawicielką depozytariuszy:  klaudia.gawronek@gmail.com, przez Messengera Zagórzańskich Dziedzin albo z Magdaleną Polańską w Urzędzie Gminy Mszana Dolna i Agnieszką Józefiak – Lewandowską w Urzędzie Miasta Mszana Dolna.

Głównym celem projektu jest ochrona niematerialnego dziedzictwa kulturowego oraz upowszechnianie wiedzy o tradycjach kultywowanych od pokoleń. Lista krajowa utrzymywana jest przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a wnioski o umieszczenie zjawisk dziedzictwa na niej prowadzi Narodowy Instytut Kultury. Dokument ten daje podstawę do oficjalnego określania własnej tożsamości zarówno jednostkom, jak i całym grupom, którym przyświecają te same cele i wartości oraz sposób funkcjonowania.

Klaudia Gawronek